İkilemeler

İkilemeler
Dil - Anlam Bilgisi
1- Anlamları aynı olan sözcüklerin yan yana kul­lanılmasıyla oluşturulan ikilemeler

ÖRNEK

Uzun uzun, güzel güzel, yeşil yeşil, yavaş yavaş,"Derse yetişmek için hızlı hızlı yürüyordu.""Koca koca çocuklar, utanmadan kavga ediyordu."

2- Yakın anlamlı sözcüklerin yan yana kullanılma­sıyla oluşturulan ikilemeler

ÖRNEK

Yalan yanlış, akıllı uslu, kırık dökük, derli toplu..Ortalık kir pas içindeydi.Yalan yanlış bilgileriyle ukalalık taslıyordu.

3- Zıt anlamlı sözcüklerin yan yana kullanılmasıy­la oluşturulan ikilemeler

ÖRNEK

alt üst, ileri geri, sağ sol, iyi kötü...Köye varmamıza, aşağı yukarı yirmi kilometre kaldı.ileri geri konuşma, ne yapacaksan yap.

4- Bir anlamlı bir anlamsız sözcüğün yan yana kullanılmasıyla oluşturulan ikilemeler

ÖRNEK

İncik boncuk, eğri büğrü, çarpık çurpuk...Arkadaşları kızın çarpık çurpuk bacaklarıyla alay edi­yorlardı.Çerçicilik yapar, incik boncuk satardı.

NOT: Yakıştırma sözcüklerle yapılan ikilemeler de bu gruba girer.

ÖRNEK

kalem malem, ağaç mağaç, kap kaçak. Kap kaçak dinlemedi,

5- Sesleri birbirini andıran iki anlamsız sözcüğün yan yana gelmesiyle oluşturulan ikilemeler

ÖRNEK

Abur cubur, abuk sabuk, eciş bücüş... Abur cubur yediği için çok şişmanladı. Abuk sabuk konuşmalarıyla herkesi

6- Yansıma seslerin yan yana kullanılmasıyla oluşturulan ikilemeler

ÖRNEK

Şırıl şırıl, patır patır, küt küt, şangır şungur, zırıl zırıl...Kazandığı bütün parayı, başkasına çıtır çıtır yedirdi.Şırıl şırıl akan bir suyun başında piknik yaptık.

UYARI: ikilemelerin arasına noktalama işaretleri ge­tirilemez, "mi" ya da "da" girebilir.

ÖRNEK

Çocuk, simit de simit diye ağlıyordu.Akıllı mı akıllı bir çocuktu.