Birleşik Kelimelerin Yazımı

İki ya da daha fazla sözcüğün, yeni anlamda bir sözcük oluşturması için birlikte kullanılmasına "birleşme" denir. Birleşme sırasında sözcüklerde anlam, tür ve ses değişiklikleri olabilir:

* Birleşme sırasında sözcüklerde ses aşınması ya da ses türemesi olabilir.

pazar - ertesi -> Pazartesi
sütlü- aş -> sütlaç
his etmek -> hissetmek
af olmak -> affolmak

* Birleşme, farklı türdeki sözcüklerin farklı biçimlerde kullanılmasıyla oluşabilir:

Hanımeli (belirtisiz ad tamlaması biçiminde)
****** (eksiz iki ad)
Akciğer (sıfat tamlaması biçiminde)
Mirasyedi (bir isim, bir çekimli fiil)
Gökdelen (bir isim, bir fiilimsi)
Birkaç (iki sıfat)
Biçerdöver (iki çekimli fiil)
Çıtçıt (ikileme)
Bakakalmak (iki fiil)

* Birleşme sırasında sözcükler anlamlarını yitirebilir:

bal arısı (iki sözcük de anlamını taşıyor)
suböreği (birinci sözcük anlamını yitir­miş)
rüzgârgülü (ikinci sözcük anlamını yitir­miş)
aslanağzı (iki sözcük de anlamını yitir­miş)

a. Anlam kayması yoluyla kurulan bileşik sözcükler bitişik yazılır:

Akbaba, suçiçeği, devetabanı

b. Ses değişimi yoluyla oluşmuş bileşik sözcükler bitişik yazılır:

Güllaç (güllü aş), Kahvaltı (kahve altı), Niçin (ne için)

c. Tür değişmesi yoluyla oluşmuş bileşik sözcükler bitişik yazılır:

mirasyedi, uyurgezer, sıkboğaz

d. Yardımcı birleşik eylemler, bileşme sırasında ses değişikliği olmuşsa bitişik; ses değişikliği olmamışsa ayrı yazılır:

hal-olmak, zan-etmek, seyir-etmek, kayıp-olmak, fark-etmek, muhtaç-olmak

-> hallolmak -> zannetmek -» seyretmek
-> kaybolmak -» fark etmek -»muhtaç olmak

e. Kurallı birleşik eylemler her zaman bitişik yazılır

anlayıvermek, görebilmek, uyuyakalmak, düşeyazmak

Anlamca kaynaşmış birleşik fiiller bitişik yazılır:

vazgeçmek, başvurmak, hoşgörmek