Ermeni Soykırımını Kabul Eden Ülkeler

URUGUAY

Ermeni iddialarını ilk tanıyan ülke. 1965 yılında çıkartılan yasayla 24 Nisan günü “1915'te ‘ulusal kırıma’ maruz kalan ‘Ermeni şehitleri’ anma günü” ilan edildi.

2004 yılında kabul edilen bir başka yasayla başta devlete ait olanlar olmak üzere televizyon ve radyoların 24 Nisan günü yayın akışlarının bir bölümünü 1915 olaylarına ayırmasını zorunlu hale getirildi.

2005 yılında onaylanan bir kararla da "Ermeni Soykırımı'nın tanınma sürecine katkıda bulunan ve Türk ile Ermeni halkları arasında bir uzlaşma sağlanmasına yardımcı olmak isteyen" Uruguay parlamentosunun Türkiye'ye Ermenistan üzerindeki ablukasına son vermesi ve diplomatik ilişkiler geliştirmesi çağrısı yapıldı.

KIBRIS RUM KESİMİ

Güney Kıbrıs parlamentosunda 29 Nisan 1982 yılında kabul edilen bir yasayla, Türk rejiminin 1915 yılından itibaren organize bir şekilde Ermeni halkına uyguladığı "soykırım" kınandı.

AVRUPA PARLAMENTOSU

Avrupa Parlamentosu 18 Haziran 1987'de aldığı kararla, 1915-1917 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu'nun toprakları üzerinde yaşayan Ermenilerin karşılaştığı trajik olayların BM'nin insanlığa karşı işlenen suçlarla ilgili 1948 tarihli kararı uyarınca "soykırım" tanımına uyduğunu bildirdi.

ARJANTİN

Ermeni diasporasının en güçlü olduğu Güney Amerika ülkesi Arjantin, bu konuda en çok karar alan ya da açıklama yapan yerlerin başında geliyor. Arjantin Halk Senatosu 5 Mayıs 1993'te yaptığı deklarasyonda iddiaları ilk kez tanıdı ve 1915 olaylarının 20'nci yüzyılın ilk "soykırımı" olduğunu belirtti.

Arjantin parlamentosu, 2003 yılından itibaren de düzenli olarak her yıl bu deklarasyonu yayınladı. Ayrıca okul müfredatlarına da "Ermeni soykırımı"nın eklenmesi ve okullarda öğretilmesi önerisi yasalaştı. Arjantin'de ayrıca 10'a yakın "soykırım heykeli" bulunuyor.

RUSYA

Rusya parlamentosu alt kanadı Duma, 1995 yılında 24 Nisan gününü “‘Ermeni soykırımı’ kurbanlarını anma günü” olarak ilan etti.

Ermenilere göre, esasında SSCB "soykırım"ı tanıyan ilk ülke. SSCB yönetimi altında 1960'larda Erivan'a bir heykel dikilmiş ve dönemin Moskova hükümeti de bunun "soykırım"ı anma amacıyla yapıldığını söylemişti.

KANADA

Kanada meclisi, konuyla ilgili ilk kararını 23 Nisan 1996'da aldı. Bu kararda, "24 Nisan 1915'te meydana gelen ve yaklaşık 1.5 milyon kişinin canına mal olan Ermeni trajedisinin ve insanlığa karşı işlenmiş diğer suçların tanındığı" belirtildi.

Parlamentonun diğer kanadı Senato ise 2002 yılında aldığı bir kararla, Kanada hükümetini "Ermeni soykırımı"nı tanımaya davet etti. 2004'te ise Meclis, 1915'in "soykırım olduğunu kabul etmiştir" denilen bir kararı onayladı.

YUNANİSTAN

Yunan Parlamentosu 25 Nisan 1996 tarihinde aldığı kararda, 24 Nisan'ı "Türkiye tarafından Ermenilere uygulanan soykırımı" anma günü ilan etti.

LÜBNAN

Lübnan parlamentosu alt kanadı, 3 Nisan 1997 tarihli kararında, 24 Nisan tarihinde "Ermeni halkına karşı işlenen katliamların yarattığı felaketin" anılacağını bildirdi.

11 Mayıs 2000'de ise her iki kanatta kabul edilen parlamento kararıyla, gelecekte benzer olaylarının yaşanmaması için Ermeni "soykırımının uluslararası alanda tanınmasının gerekli bir koşul olduğu” belirtildi.

BELÇİKA

Belçika Senatosu, 26 Mart 1998'de aldığı kararla soykırım iddialarını tanıdı ve Türkiye'ye de bunu tanıması çağrısı yaptı.

İTALYA

İtalya parlamentosunun alt kanadı, 16 Kasım 2000'de Türkiye'nin Avrupa Birliği üyelik süreciyle ilgili bir karar tasarısını kabul etti. Bu kararda, Avrupa Parlamentosu'nun Türkiye ile ilgili kabul ettiği bir raporun, "Ankara'nın Ermeni soykırımını tanımaya çağrıldığı" şeklindeki bölümüne atıfta bulunuldu.

İSVEÇ

İlk olarak İsveç Dışişleri Bakanlığı, parlamentoya bir yazı göndererek, "Ermeni soykırımının resmi bir açıklamayla anılması ve tanınması" gerektiğini bildirdi. Parlamentoda 2000 yılında başlayan girişimler, genel kurulda birkaç reddedildi. Son olarak Mart 2010'da İsveç Parlamentosu bir oy farkla Ermeni iddialarını tanıdı. Ayrıca Türkiye'nin Süryani, Asuri, Keldani ve Pontuslu Rumlara da soykırım uyguladığı öne sürüldü.

VATİKAN

Papa II. John Paul imzasıyla 2000 yılında yayımlanan Vatikan Şehir Deklarasyonu'nda, "Yüzyılın başında yaşanan Ermeni soykırımı, sonraki dönemlerde meydana gelen dehşetengiz olayların habercisi olmuştur" denildi.

FRANSA

Senato’nun 7 Kasım 2000 tarihli oturumunda kabul edilen tek maddeli yasa tasarısında, Fransa'nın "Ermeni soykırımı"nı alenen tanıdığı belirtildi. Söz konusu tasarı, 2001 yılında Senato'dan Ulusal Meclis tarafından da kabul edildi ve dönemin Cumhurbaşkanı Jacques Chirac tarafından onaylandı. Böylelikle yasalaşmış oldu.

Fransa daha sonra 12 Ekim 2006’da soykırımın inkarını suç kabul edilen bir tasarıyı parlamento gündemine getirdi. Ulusal Meclis'te tasarı 19'a karşı 106 oyla kabul edildi. Ancak tasarı, daha sonra Senato'nun gündemine getirilmedi.

İSVİÇRE

İsviçre Ulusal Konseyi, 16 Aralık 2003 tarihli ve 02.3069 sayılı kanunla, 1915 olaylarının "soykırım" olduğunu kabul etti.

Daha sonra 2003, 2005 ve 2007 yılında yaşanan üç olayda Türk vatandaşları İsviçre’de yaptıkları açıklamalarda soykırımı inkar ettikleri için hapis ve para cezalarına çarptırıldı.

SLOVAKYA

Ermeni iddiaları, Slovakya parlamentosunda, 30 Kasım 2004 günü onaylanan kararla kabul edildi.

HOLLANDA

Avrupa Birliği'nin 21 Aralık 2004'te, Türkiye ile müzakereleri başlatma kararının hemen ardından Hollanda parlamentosu konuyla ilgili bir tasarı hazırladı. Oybirliğiyle kabul edilen tasarıda, Hollanda hükümetinden Türkiye'yle müzakere sürecinde "Ermeni soykırımını tanıması gerektiği" konusunu gündeme getirmesi istendi.

POLONYA

Polonya parlamentosu, 19 Nisan 2005'te "Birinci Dünya Savaşı sırasında Türkiye'de meydana gelen Ermeni Soykırımı'nın 90'ıncı yıldönümünün anan" bir karar aldı.

ALMANYA

Almanya parlamentosu Bundestag, 2005 yılında 1915 olaylarıyla ilgili bir karar aldı. Metinde, “soykırım” ifadesi yalnızca bir defa yer aldı. Bundestag'da kabul edilen kararda, "sayısız bağımsız tarihçi, parlamento ve uluslararası örgütün Ermenilerin tehcir ve ortadan kaldırılmasını soykırım olarak nitelendirdiğine" dikkat çekildi.

Kararda, geçmişte yaşanan olayların incelenmesi için Türk, Ermeni ve yabancı tarihçilerden oluşan bir komisyon kurulması önerisi getirilirken, Almanya'nın da olaylardan dolayı özel bir sorumluluğu olduğu vurgulandı. Ayrıca Dışişleri Bakanlığı'ndan ilgili döneme ait arşivlerini açması istendi.

VENEZÜELLA

Venezüella Ulusal Meclisi'nin 1915 olaylarını tanıyan kararı, 14 Temmuz 2005'te dönemin Devlet Başkanı Nicolas Maduro Moros tarafından onaylanarak yürürlüğe girdi.

Kararda, insanlık tarihinin ilk "bilimsel olarak planlanmış, düzenlenmiş ve gerçekleştirilmiş soykırımının" 90 yıl önce yaşandığı belirtildi. Metinde yaklaşık 2 milyon Ermeninin "Jön Türkler" rejimi tarafından "Pantürkizm" ideolojisine uygun olarak "yok edildiği" ifade edildi.

LİTVANYA

Litvanya parlamentosunda alınan kararla, Türklerin Osmanlı İmparatorluğu döneminde yaptığı "Ermeni soykırımı" kınandı ve Ankara hükümetinden bu iddiaları tanıması istendi.

ŞİLİ

Şili senatosu, 5 Haziran 2007 tarihinde "Ermeni soykırımı"nı tanıyan bir kararı kabul etti.

MERCOSUR PARLAMENTOSU

Güney Amerika ticaret örgütü MERCOSUR'un 19 Kasım 2007 tarihindeki parlamenterler toplantısında, "Ermeni soykırımı" kınandı ve tanımayan ülkelere tanıma çağrısı yapıldı. O dönemde MERCOSUR'a Brezilya, Arjantin, Uruguay ve Paraguay üyeydi.

GALLER

Galler Başbakanı Carwyn Jones, 29 Ocak 2010'da Holokost'u anma günü için düzenlenen törenler sırasında sözde "Ermeni soykırımını" tanıdığını açıkladı. Büyük Britanya'ya bağlı dört ülkeden biri olan Galler hükümeti 2002 yılında sözde Ermeni soykırımını resmen tanımıştı.

KUZEY İRLANDA - İSKOÇYA

Birleşik Krallık Parlamentosu’nda İskoçya ve Kuzey İrlanda milletvekillerinin büyük çoğunluğu 16 Ocak 2010'daki oylamada "Ermeni Soykırımı"nı tanıdı. Parlamentodaki 59 İskoç milletvekilinden 37’si, 18 Kuzey İrlandalı milletvekilinden ise 11’i iddiaları tanıdı. Daha önce yapılan bir oylamada da Galli vekiller tanımayı kabul etmişti.

KATALUNYA ÖZERK BÖLGESİ

İspanya'daki özerk Katalunya bölgesinin parlamentosu, Mart 2010'da onayladığı bir kararla, Ermeni iddialarını kabul etti. Türkiye, bu olay üzerine Madrid hükümetiyle temasa geçti ve bu kararın İspanya hükümetinin kararını yansıtmadığı yanıtını aldı. Katalunya Özerk Yönetimi Başkanı Jose Montilla ise bir mektup göndererek Katalunya yönetimi adına Türkiye'den özür diledi.

ABD

ABD'de şu ana kadar Ermeni iddialarını tanıyan sayısız yasa tasarısı Kongre'ye sunulmuş olsa da süreci tamamlayarak yasalaşmayı başaran olmadı. ABD'nin eski Başkanı Ronald Reagan, şu ana kadar başkanlığı sırasında 1915 olaylarını "soykırım" olarak tanımlayan ilk ve tek başkan.

ABD'de özel statüye sahip başkent District of Columbia'yla birlikte sayısı 51 olan eyaletlerin 42'si ise iddiaları tanımış durumda. Son olarak 7 Nisan 2009'da Hawaii eyaleti iddiaları tanıdı.

Paylaşım için teşekkürler...